Türkiye’nin mobil iletişimde hem sanayi ve hizmetler sektörü, hem de bireysel kullanıcılar açısından iletişim hız ve kapasitesini artıracak, nesnelerin interneti, makineler arası haberleşme başta olmak üzere iletişim üzerinden yapılan hizmetlerde, üretim süreçlerinde önemli değişiklikler yapacak 5G mobil iletişim frekans tahsisi ihalesi başladı.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nda ihale öncesi kısa bir konuşma yapan BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, ihale sonrasında verilecek frekans tahsisleriyle başlayacak sürecin, Türkiye açısından önemli bir stratejik aşama anlamına geleceğini kaydetti.
Şartnamede donanımda yüzde 30 yerli ve milli teknoloji şartı getirildiğini hatırlatan Karagözoğlu, mobil iletişim operatörlüğü yanında, yerli teknolojilerin de gelişimini de amaçlayan bir sürecin izlendiğini kaydetti.
İhalede, kapalı teklifler aşamasında en değerli frekans paketleri olan A-1, A-2, A-3’te A-1 için Turkcell 429 milyon Dolar, A-2 Vodafone 426, A-3 TT Mobil-Türk Telekom 425 milyon dolar teklif etti. Sözlü aşamada ise tekliflerde artış yapılmadı. Böylece en değerli frekansta ilk aşama tamamlandı.
Bu arada, B grubu frekansların ihalesi devam ederken, Türk Telekom CEO’su Arif Ümit Önal, usul yönünden bir talepte bulunarak, şartnameye de uyum gereği, tahsisi tamamlanan her bir frekans için tutanak tutulması ve taraflarca imzalanmasını istedi. Önal’ın bu talebine diğer operatörler itiraz etmedi ve ihale komisyonu başkanı da Ömer Abdullah Karagözoğlu’da talebi kabul etti ve her bir paket frekans tahsisine ilişkin teklifler tamamlandığında sonuç tutanağa bağlanarak taraflarca imzalandı. Bu ihale süresini uzatıyor.
İhalede 3,5 GHz frekans bantlarında 80’er MHz’lik B1, B2 ve B3 paketleri içim Turkcell’in teklifi 210 milyon dolar, Türk Telekom’un 209 milyon dolar, Vodafone’un 201 milyon dolar oldu. Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone sözlü teklife katılma kararı aldı. Açık artırmada Turkcell teklifi 214 miyon dolara yükseltti. Vodafone çekilme kararı aldı. Türk Telekom da kapalı zarftaki rakamı değiştirmedi. Böylece en yüksek teklifi 214 milyon dolarla Turkcell, ikinci en yüksek teklifi 209 milyon dolarla Türk Telekom, üçüncü en yüksek teklifi 201 milyon dolarla Vodafone verdi. B1, B2 ve B3 paketleri için toplam 624 milyon dolara satıldı.
BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu’nun 5G ihale süreciyle ilgili açıklamaları şu şekilde:
“2017 yılında HTK’yı kurduk. HTK sektörün tüm paydaşlarını aynı platformda buluşturarak özgün ve ortak yürütülen projelerle haberleşme altyapımızda yerlilik oranını artırılmasına imkan sağladı. 5G’nin donanım ve yazılım ihtiyaçlarına yerli ve milli imkanlarla cevap verebilmek adına geliştirdik. Bakanlığımızın, BTK’nın TÜBİTAK’ın desteği ile yürütülen bu proje kapsamında 5G altyapıları için kritik altyapılara sahip 5G çekirdek şebekeyi, 5G baz istasyonunu, operasyon yazılımlarının ilk prototiplerini tamamen yerli imkanlarla geliştirdik.
HTK üyesi firmaların ihracat kapasitesini artırmak için Ticaret Bakanlığı’nın program devreye alındı. Eğitim, danışmanlık, yurt dışı bağlantılar faaliyetlerinin yüzde 70’i Bakanlık tarafından karşılanmaya başlandı.
Yapılan çalışmalarla 4.5G şebekelerinde yerlilik oranı hedeflenen yüzde 45’in üzerine çıkarak yüzde 52’ye ulaştı. Yeni ihale ile bu oranı yüzde 60’a yükseltmeyi hedefliyoruz.
5G alanındaki çalışmalarımızı somut adımlarla taçlandırdık. 5G teknolojisi kullanmak isteyen şirketlere deneme izinleri verdik. Bu ihale sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçirilen milli teknoloji hamlesinin en somut kilometre taşlarından biridir. Atılan bu tarihi imzanın ülkemiz için ilham kaynağı, vatandaşlarımız için daha hızlı, güvenli ve güçlü iletişim geleceğinin temeli olmasını diliyorum.”
Bakan Uraloğlu, ihale kapsamındaki frekans bantlarına ilişkin de değerlendirmede bulunarak, şu bilgileri verdi:
“700 MHz ve 3,5 GHz frekans bantlarında toplam 400 MHz frekans için 2 milyar 125 milyon dolar asgari değer üzerinden yapılacak ihaleyle, 11 farklı frekans paketi işletmecilere tahsis edilecek. İşletmecilerimiz de ihaleye ayrı ayrı girecek ve kendi stratejilerine göre en uygun ve en fazla frekans bandını almak için yarışacak.”
5G teknolojisinin, çok daha düşük gecikme süreleri ve çok daha yüksek bağlantı kapasiteleriyle sadece günlük hayatı değil, iş yapış biçimlerini de değiştireceğini belirten Uraloğlu, şunları kaydetti: “2G, 3G ve 4,5G hizmetlerini başarıyla sürdüren işletmecilerimizle yoğun teknik çalışmalar yürüttük. Yeni dönemle mobil internet hızlarında 4,5G’ye kıyasla 10 kata varan artış deneyimlenebilecek. Bu açıdan bakıldığında 5G teknolojisi sahip olduğu çok düşük gecikmeli mobil iletişim ve yoğun makine tipi haberleşme özellikleri ile birçok sektörde iş süreçlerinde önemli değişikliklere yol açacak. Tam otonom sürüş, uzaktan ameliyat, akıllı tarım, akıllı fabrikalar gibi alanlarda 5G’nin sunduğu imkanlardan faydalanılacak. 5G altyapısında yerlilik ve millilik teşvik edildi. Yüzde 60’a varan yerli ürün, yüzde 30’a kadar milli haberleşme ürünü kullanma zorunluluğu olacak. Böylece hem teknolojide dışa bağımlılığı azaltacak hem de yerli üretimi teşvik edeceğiz.”
700 MHz ve 3,5 GHz frekans bantlarında toplam 400 MHz frekans için 2 milyar 125 milyon dolar asgari değer üzerinden yapılan ihaleyle, 11 farklı frekans paketi işletmecilere tahsis edilecek.
Şirketler ihaleye ayrı ayrı girecek ve kendi stratejilerine göre en uygun ve en fazla frekans bandını almak için yarışacak. 30 Nisan 2029 tarihinde sonra erecek olan mevcut yetkilendirmelerin 5G İhalesi kapsamına dahil edilebilmesi için işletmeciler, her yıl brüt satışlarının yüzde 5’i oranında ödeme yapacak.
Asgari değerler üzerinden çıkılacak ihale sonucunda oluşacak bedel, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından hazırlanacak şartnamede belirlenen usulle kazananlar tarafından 3 eşit taksitle ödenecek.
Taksitlerin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde ödeme yapılmayan miktar ve süre için yıllık yüzde 7,93’ün iki katı kadar gecikme faizi uygulanacak. Ödemenin vade tarihinden en fazla 30 gün içinde belirlenen faiz oranı ile yapılmaması halinde BTK tarafından ilgili yetkilendirmenin fesih sürecine ilişkin işlemler başlatılacak.
Mobil internet hızını mevcuda göre en az 10 kat artıracak 5G teknolojisi, Türkiye genelinde 1 Nisan 2026 itibarıyla herkesin kullanımına sunulacak.
Türkiye, 1991’de araç telefonları aracılığıyla 1G teknolojisiyle tanıştı. Cep telefonuyla görüşme, veri aktarımı ve SMS gönderimine olanak sağlayan 2G ise ülkede 1994’te kullanılmaya başlandı. Temmuz 2009 itibarıyla bu teknoloji başka bir boyuta taşındı ve 3G teknolojisi kullanıcılarla buluştu.1 Nisan 2016’da 4,5G’nin hayata geçmesiyle 3G aboneliğinden 4,5G aboneliğine hızlı bir geçiş süreci gerçekleşti.
2009’daki 3G mobil haberleşme sistemi kurulmasına ilişkin ihalede A tipi lisans kullanma hakkını Turkcell, B tipi lisans kullanma hakkını da Vodafone, C tipi lisans kullanma hakkını da Avea kazanmıştı. 2015’teki 4,5G ihalesinde Turkcell 8, Avea ve Vodafone 5’er paket satın almıştı.
